janie's first dream was dead

"Now, women forget all those things they don't want to remember, and remember everything they don't want to forget. The dream is the truth. Then they act and do things accordingly."

"Janie's first dream was dead, so she became a woman."

Bir kadınla, bir kitapla tanıştım bugün.

Debbie Macomber'dan "Bir Yumak Mutluluk"

Geçmişte yaşadıklarım bana şunu öğretti : Hepimiz bu dünyaya, hayatımızı en iyi şekilde yaşamak için geliyoruz ve inanın bana, hayat saklanarak, umutsuzluklarla, pişmanlıklarla harcanamayacak kadar kısa. Dertler ve sıkıntılarla boğuşurken her gün, bir öncekinin aynısı gibi görünmeye başlıyor. Oysaki her yeni gün kendi mucizelerini de beraberinde getiriyor. Hem de en beklenmedik anlarda...

Böyle yazınca arka kapağında, aynı şeyleri bana da hissettirmesi umuduyla doğumgünü hediyesi olarak geldi bana Bir Yumak Mutluluk. İsminin ve içeriğinin vaat ettiği kendi mutluluğumuzun desenlerini örebileceğimizi ve örmemiz gerektiğini görmemiz haliyle bu durumda. Debbie Macomber kendi deyimiyle en sevdiği iki uğraşı, örmek ve yazmayı birleştirip, kolay, anlaşılır cümlelerle, kafa karıştırmayan, düzgün ilerleyen bir olay örgüsüyle oku-mutlu et kendini kitabı yazmış. Tabi bu okuyup, mutlu olma durumu normal insanlarda işe yarayan birşey. Ben maalesef unutup, bir heves daldım kitaba. Ama olmadı. Mutlu olmadım.
Çünkü ben normal insanların vereceği tepkileri vermiyorum. Biri kanserle boğuşup, yıllarını harcadığını ve yendiğini, bunun üzerine de sırf çok istediği için sevdiği birşeyin dükkanını açtığını anlatınca ben daha da heyheyleniyorum. Ne yani şimdi hayat çok kısa diye tüm işi gücü bırakıp, deliler gibi para harcayıp çikolata dükkanı mı açayım diyorum. Ya da bir diğeri annesini kaybedip, büyükannesinin yanına taşınmak zorunda kaldığı halde, öbürü 20 yıllık kocası tarafından terk edilip iş aramak zorunda kaldı, diğeri de birikimleri mahkemelik oldu diye üzülüp, sonra kendi mutluluklarını yarattı diye "oh ne de güzel oldu, bak görüyor musun her şeyde ufak bir mutluluk varmış" diyemiyorum. Yok çünkü. Biliyorum ben olmadığını adım gibi. Dahası tüm bu "çözüm" hikayeleri benim çözümsüzlüğüme zerre kadar iyi gelmiyor. Tepemin tası daha da atıyor. Bu hikayelerde insanlar ani kararlar verip, elindekileri bırakıp başka bir şeye geçebiliyorlar. Hep en sevdikleri şeyler, işleri haline geliyor. Asla yalnız kalmıyorlar. Seviliyorlar, seviyorlar. Hep bir şekilde "ve sonsuza dek mutlu yaşadılar" oluyor ki bu sinirimi daha bozuyor. Çünkü yazar ve insanlar bu saçma hikayeler üzerinden "siz de mutlu olabilirsiniz" mesajı vermeye çalışıyorlar. Olamayız efendim. Mutlu falan olamayız. Burası Seattle değil, burda örgü örerek herşeyi yoluna koyamam. Burada sadece zenginler istedikleri işleri yaparlar ve daha da zengin olurlar. Burada biz sadece mühendis olmak, nefret ettiğimiz bir işi günde 12 saat yapmak ve istemediğimiz bir hayatı yaşamak zorundayız. Öyle hayat kısa diye boşvermişim dünyaya dersek, işi bırakıp beş parasız sokağa atarsak kendimizi, mucize falan olmaz. O yüzden biz burada hayatı saklanarak, umutsuzluklarla ve pişmanlıklarla harcamalıyız. Hiç kimse bana martaval okumasın.
Evet fena dolmuşum farkındayım. Kitabın suçu değil ama. Orası kesin. Bu yüzden kitaptan bahsedeyim gene de biraz. Orijinal ismi "A Good Yarn" olan Bir Yumak Mutluluk'un, Martı yayınlarından ilk baskısı aralık 2011'de çıkmış. Ozan Aydın'ın çevirdiği kitap 474 sayfa. Ama büyük büyük yazıları, kısa cümleleri var. Ana karakterimiz Lydia Hoffman'ın bakış açısından anlatılan bölümlerin arasında diğer 3 karakter Courtney Pulanski, Elise Beaumont ve Bethanne Hamlin'in yaşadıkları da anlatılıyor. Macomber esasında bundan önceki kitabı "Küçük Mucizeler Dükkanı"nda yaratmış anladığım kadarıyla bu Lydia ve örgü kursu macerasını. Orda Alix, Carol ve Jacqueline adındaki karakterler bu kitapta da karşımıza çıkıyor. Okurlar o kadar sevmiş ki bu hikayeyi - Macomber öyle söylüyor - devam etmesini istemişler, o da yeni bir kursla devam ettirmiş işi. Ana karakterimiz Lydia tüm 20li yaşlarında hastanelerde kanser tedavisi görmüş, sonunda kurtulunca kendine bir örgü dükkanı açmış bir kadın. Ablası Margaret dükkanda ona yardım ediyor. O sokaktaki dükkanlara kargo getirip, götüren eleman Brad ile beraber Lydia. Bu kitapta bir çorap örme kursu açmaya karar veriyor ve böylece 17 yaşındaki Courtney, 30lu yaşlarındaki iki çocuk annesi yeni boşanmış Bethanne ve 60lı yaşlarındaki emekli kütüphaneci Elise ile tanışıyoruz. Kadınların her birinin ayrı dertleri var ve kitap boyunca örgü örerek, arkadaş olarak bunları birer birer atlatıyorlar.
Örgü örmeyi beceremiyorum, daha önce denemiştim. İpin nerden nasıl geçeceğini tasarlamak bana göre değil, zaten ince iş elim yatkın değil. Mutlu olmaksa örgü örmekten çok daha yeteneksiz olduğum bir konu. Bu yüzden üzgünüm gönül, kitap beni mutlu edemedi. Ama teşekkür ederim, en azından denedik.

{2012 Oscarları} Celebrate The Movies

Bu Oscar.com hakikaten duygu sömürüsü yapıyor. Bu kadar güzel mi hazırlanır bir reklam ya? İlkinden başlayıp, sonuncuya kadar ilerleyin siz de ama sakın benim yaptığım gibi Mel Gibson'ın mavi boyalı suratını görür görmez ağlamaya başlayıp, Forrest Gump'ın masum bakışlarının yanında "We showed you how to be true to yourself"i okuyunca hıçkırıklara kapılmayın. Sadece bakın, güzel bir şey.

http://oscar.go.com/photos/celebrate-the-movies/

Umberto Eco'dan "Prag Mezarlığı"

Tarihsel bir anlatının aslını olaylar oluşturur; bunlar okurun zihnini ana konudan farklı güzergahlara sürükleme ayrıcalığına da sahiptirler; işte bunun için, halk meydanında asılan yüz kişiyi, diri diri yanan iki papazı, akıp giden kuyrukluyıldızı ve yüz şövalye turnuvasına bedel tasvirleri bu sayfalarda dillendirdik. (Carlo Tenca, La ca'dei cani)

Eco'ya sevgim sonsuz. Böyle dünya gözüyle bir karşılaşsak boynuna atlayıp "Ya sen ne müthiş bir insansın amca" diyeceğim, o derece. Bir insan nasıl hem bu kadar çok şeyi bilip, hem bu kadar çok meseleyi düşünüp, kafa yorup, gerçeklerle hayalleri ilmek ilmek kurgulayıp böylesine biçimli, delicesine bir akış içerisinde anlatabilir? Tarihe bu kadar hakim, insan düşüncelerine, toplum yapılarına bu kadar aşina olmak mümkün müdür?
Öte yandan da şöyle bir gerçek var : Eco okumak zordur. Daha doğrusu onun bilerek yaptığı üzere, ya onunla bu oyunu oynarsınız, ya da oyunun farkına bile varmadığınızdan çekip gidersiniz. Kolaydır ayrıca vazgeçmesi, çok zordu diyebilirsiniz, çok karmaşıktı diyebilirsiniz, ilginç değildi, bana hitap etmiyordu, çok tarihseldi, bilmediğim çok isim vardı diyebilirsiniz. Güzel kafanızı da hiç yormazsınız böylece.
Ama eğer onunla bu oyuna dahil olursanız...İşte o zaman kendinizi kitap raflarının, google sonuçlarının, sözlüklerin arasında bulursunuz. O bir cümle eder, önce gülersiniz, sonra önceki gün gazetede okuduğunuz haberler gelir aklınıza. Düşünce sağanağında elinizde Eco haritasıyla koşturmaya başlarsınız. Hazinenin gömülü olduğu yere kadar gelebilirseniz oyunu layıkıyla oynayıp, Eco'nun çok daha güzel bir sürpriziyle karşılaşırsınız hazine yerine. Onca sayfanın, cümlenin sonunda kapağı kapatmak demek bir dolu düşünceyle, yeni bakış açılarıyla başbaşa kalmanız anlamına gelir. Bu defa elinizdeki haritayı da sizin çizmeniz gereken bir toprağa ayak basmış olursunuz.
Orijinal adı "Il Cimitero di Praga" olan Prag Mezarlığı'nın Türkçe ilk baskısı ekim 2011'de Doğan Kitap tarafından yapılmış. Kütüphaneden güç bela elime geçirebildiğim bu baskı, Eren Yücesan Cendey'in çevirisiyle 494 sayfa. Elimizde bir adet "Anlatıcı" var öncelikle, zaman zaman müdahale edip, arada kalan olayları anlatıp, açıklıyor bize. Çünkü 1800'lerin sonunda İtalya'da doğmuş, büyümüş ve Fransa'da yaşayan Simone Simonini adındaki bir "hayali" kişiliğin yaklaşık 2 sene boyunca tuttuğu günlüğü okuyor bu Anlatıcı ve aktarıyor. Çoğu zaman birebir günlüğün satırlarını okuyoruz Simonini'nin kaleminden, bir o kadar da Dalla Piccola adındaki bir rahibin günlüğe yazdıklarını. Simonini'nin günlüğü tutma kararı da burdan çıkıyor zaten; bilincini kaybettiği vakitler yaşıyor ve bu vakitlerde günlüğünde hep Dalla Piccola'nın yazdıklarını buluyor. Kitap boyunca Simonini'nin esasında bir tür kendini iyileştirme ve ne olduğunu çözme uğraşı olan günlüğü ve hayat hikayesi aracılığıyla Siyon Bilgelerinin Protokolleri adı verilen ünlü bir tarihi belgenin ortaya çıkışını dinliyoruz. Tabi bununla birlikte günümüz Avrupa devletlerinin şekillenişini, dinlerin, mezheplerin algılanışını, belirli düşüncelerin ve kalıpların oluşturuluşunu görüyoruz.

"Bizim gibi okumuş yazmış insanların kendilerini evrenin düzeninde gerekli bir unsur olarak görmesi, cahillerin batıl inançlarına eşit. Dünya düşüncelerle değiştirilemiyormuş. Az düşünce üreten kişiler daha az hataya maruz kalıyorlar, onlar herkesin yaptığını izliyorlar, kimseyi rahatsız etmiyorlar, başarıyorlar, zenginleşiyorlar, iyi pozisyonlara ulaşıyorlar, milletvekilleri, şöhretli edipler, akademisyenler, gazeteciler oluyorlar, ödüllere, nişanlara boğuluyorlar. İşlerini böyle iyi yürütene aptal denir mi? Aptal benim, yel değirmenleriyle savaşmaya kalkan ben." (diyor Joly mesela Simonini'ye.)

Eco'nun anlatısında kendisinin de kitabın sonunda belirttiği üzere Simonini dışındaki tüm isimler, gerçek kişilikleri yansıtıyor.

Kimdi bu Proust, France, Sorel, Monet, Renard, Durkheim? Proust'un yirmibeş yaşında, neyse ki basılmamış kitapların yazarı bir kulampara olduğunu söylüyorlar; Monet ise bir ya da iki tablosunu gördüğüm ve dünyaya çapaklı gözlerle bakan bir ressam bozuntusu. Askeri mahkemenin kararlarını tartışmak bir yazarla ressama mı kaldı? (diye yakınıyor Simonini bir yerde de, bunlar ve Freud gibi kişiliklerle aynı tarihin sayfalarında geziniyor yani.)

Simonini ise okuduğum en eğlenceli karakterlerden biri. Bana bol bol Woody Allen'ın Whatever Works'ündeki Boris'i hatırlattı.

Gaviali bana son uyarılarda bulunuyor:"Şuna dikkat edin, buna dikkat edin." Yok artık; daha o kadar bunamadım. (diye bitiriyor günlüğünü örneğin.)

Efenim bu da mevzu bahis Eski Yahudi Mezarlığı

Simonini herkesten nefret ediyor bir defa. Çocukluğunun şekillendiği ortamdan dolayı da herşeyin altında, bu nefretlerinin altında Yahudileri görüyor. Nereye giderse gitsin, ne yaparsa yapsın onlar için hazırladığı bu Prag Mezarlığı denen yerde geçen hikayesini hazırlamaktan vazgeçmiyor. Yahudilere zarar verme sevdası onu canlı tutuyor nerdeyse. Bu arada tüm ölümcül günahları işliyor, kendi menfaati için yapmadığı şey kalmıyor. Sahte belgeler hazırlamakta usta bir noter olmasının yanısıra, birçok ülkenin casusluğunu da yapıyor. Herkese ve hiç kimseye hizmet ediyor her zaman. Parayı ve güzel yemekleri kim verirse onun adamı, canını nasıl kurtaracaksa o devrin adamı oluveriyor. Ve herkesten nefret etmeye devam ediyor.

Halka umut vermek için bir düşman gereklidir. Birileri yurtseverliğin, ayaktakımının son sığınağı olduğunu söyledi : Ahlaksal ilkeleri olmayanlar genellikle bir bayrağa sarınırlar, soysuzlar da daima ırklarının saflığıyla övünürler. Ulusal kimlik, mirastan yoksun kalanların son pınarıdır. (...)Nefreti uygar bir tutku olarak beslemek gerekir.(...)İnsanın kendi sefilliğine mazeret bulabilmesi için nefret edecek birine gereksinmesi vardır. Nefret insanın en kadim tutkusudur. Anormal olan durum sevgidir.(...)İnsan birini bütün bir ömrü boyunca sevemez; bu olanaksız umuttan, zina-ana katli-dosta ihanet doğar...Oysa insan ömür boyu birinden nefret edebilir. Yeter ki nefretimizi körüklesin. Nefret yüreği ısıtır. [diyor Raçkovski de bir konuşmasında Simonini dinlerken]

Sayfalar arasında 3 anlatıcının kalemiyle birlikte Eco'nun kendi arşivinden gerçek tarihi resimler de görüyoruz bir yandan. Resmen olay ve düşünce cümbüşü şeklinde geçen koca bir kitabın ardından Eco "Ama bir kez daha düşününce, Simone Simonini, başka pek çok kişinin eylemini üzerine yansıttığım bir kolaj ürünü bile olsa, bir şekilde bu dünyada var olmuştur. Hatta gerçeği söylemek gerekirse, hala aramızda yaşamaktadır." diyor.
Biz de bundan korkuyorduk.

Stephenie Meyer'dan "Göçebe"

Dünyamız ruh olarak adlandırılabilecek bir uzaylı türü tarafından istila edilmiştir. Küçük, gümüşi iplikler gibi görünen bu canlılar yaşamlarını sürdürebilmek için başka bir canlının bedenine ihtiyaç duymaktadırlar. Origin adlı gezegenlerinden, uzaydaki birçok farklı gezegene yayılmış, gittikleri her gezegende buldukları canlı türünün bedenlerini ele geçirmişlerdir. Ama bu ruhlar, bizim pek alışık olduğumuz istilacılardan değildir. Onlar gittikleri yere barış, düzen, sağlık, refah götürdüklerine inanmaktadırlar. Amaçları bir canlı türünü yok etmek değil, aksine o türün mahvettiği veya değerlendiremediği bir gezegende hakkıyla yaşanacak şekilde yaşamaktır. Barışçıldırlar, saftırlar, iyi niyetlidirler. Bir bedenin yaşamını tamamlaması onları başka bir bedene, belki başka bir gezegene geçmek için fırsat verir. Arılar gibi, aralarında nadir bulunan bir doğurgan dişinin sonunda hayatını tamamlayıp bölünmeye karar vermesiyle çoğalmaktadırlar. İnsan bedenine enseden açılan bir kesikten girerek, yerleşirler ve beyni, düşünceleri, bedeni ele geçirmiş olurlar. Bedenin sahibi olan ruh ise kendi bedeni içinde önce bitkisel hayata girmiş gibi kapana kısılır, ardından zamanla tamamen kaybolur,silinir gider.
Ama kardeşi Jamie ve aşık olduğu adam Jared'a deli gibi bağlı olan Melanie Stryder için bu kurallar geçerli olmaz. Onlar bu istiladan kaçabilen son insanlardır belki ve Mel'in Avcılar bedenini ele geçirdiğinde mücadeleyi bırakmaya hiç niyeti yoktur. Göçebe adını taşıyan ruh ise bu mücadelenin tam ortasında bulur kendini.
Harika değil mi? Fikir harika. Böyle bir dünya fikrinin ortaya çıkışı harika. Böyle bir ortamı düşleyebilmiş olmak harika. Ama işte ufak bir şanssızlığı var, Stephenie Meyer'in kaleminden çıkmış olması. Çünkü gayet de bildiğimiz üzere kendisi Alacakaranlık'taki cümlelerini kurmaya, o derinlikteki karakterlerini yaratmaya devam eden bir insan. Dünyamızı nasıl kullandığımıza dair mesajlar vermeye çalışıyor Meyer, aşkın doğası hakkında fikirler ortaya koyuyor, insan olmanın anlamını sorguluyor belki, bilincin, ruhun nedenini anlamaya çabalıyor bile sayılabilir hatta. Peynir ekmek gibi okunuyor, aksiyon oluyor, romantizm aşırı derecede Meyer tarzında arzı endam ediyor ama elimizde olacakmış olamamış, bir türlü ortaya çıkamamış bir psikolojik bilim kurgu kalıyor.
Göçebe (The Host) ilk olarak 2008'de, Türkçe olarak ise 2009'da, basılan 680 sayfalık bir tuğla. Alacakaranlık serisi gibi Epsilon işi. Meyer yarattığı diğer dünya gibi bu da vakit kaybetmeden sinemaya uyarlanıyor. Şimdilik mart 2013'e yetiştirilmek üzere Andrew Niccol'ün senaryosunu yazıp, yönetiyor göründüğü bir film çekiliyor (The Host - 2013). Meyer'in kendi sitesindeki The Host bölümünü de incelemek isterseniz şöyle : http://www.stepheniemeyer.com/thehost.html
Valla ben okudum, gayet de hızlı, kolay okudum. Umberto Eco kafamı bulandırırken ara vermiştim, aldım elime Göçebe'yi okudum da okudum. Başka biri yazsaydı belki Eco'dan bile daha çok yerdi beynimi ama bu haliyle sadece okudum.
Tabi bir de serde dişilik var, sonuçta Alacakaranlık'ta ağladığım zamanlar da olmuştu.
Gene de bence tek bedendeki o iki ruh birbirine aşık olsaydı...daha ilginç olmaz mıydı?

{2012 Oscarları} Akademi'ye selama başlıyoruz

Bu hafta böyle tuhaf bir şekilde geçince tabi bunu da kaçırdım. 26 şubatta yapılacak olan Oscar töreninde yarışacak filmler ve oyuncular açıklandı hafta başında. Yani sanırım hafta başındaydı, öyle hatırlıyorum. Son iki senedir olduğu gibi bu sene de en iyi film dalındaki adayları törenden önce izleyeceğim. E geçen sene blogdan gördüyseniz, birlikte izleyeceğiz demek oluyor bu. Bu sene belirlenen 9 adaydan 5 tanesi sinemalarımıza geldi, geriye kalan 3 tanesi 3, 10 ve 24 şubatta vizyona girecek burada. Bir tanesi ise benim bildiğim kadarıyla 16 mart gibi bir vizyon tarihine sahip bizim için. Adaylar şöyle :

1. The Artist
2. The Descendants
3. Extremely Loud & Incredibly Close
4. The Help
5. Hugo
6. Midnight in Paris
7. Moneyball
8. The Tree of Life
9. War Horse

The Artist, Hugo, Midnight in Paris, Moneyball ve The Tree Of Life şimdiye kadar sinemalarımıza ulaştı. 3 şubatta War Horse, 10 şubatta The Help ve 24 şubatta da The Descendants geliyor yanlış değilsem. Extremely Loud & Incredibly Close ise 16 martta geleceği için şimdilik nette de kolay kolay bulunmuyor. Hugo'yu yaklaşık 5 hafta önce izlediğim için Akademi selamlarıma ben geriye kalan 7 filmle devam edeceğim. (Neverland'de Hugo : Hugo (2011))

Belki yine şaşırtmayacak Akademi ama olsun, bu bahaneyle güzel filmler izlemiş olacağız.

Ayrıntılı Oscar için : http://oscar.go.com/

Tüm adaylıklar için : http://www.imdb.com/oscars/nominations/

24 Ocak.

- Efendim.
- Yavrum. Napıyorsun?
- Hiiç. Çalışıyorum işte anne. Noldu?
- Bir izin alabilecek misin sorsana, erken çıkabilir misin?
- Niyeki?
- Baban aradı az önce. Büyükbaban vefat etmiş de.
- Hı..
- Hadi yavrum bir sor da sen. Abin de yengenle gelecek bize, onların arabayı buraya bırakıp, bizimkiyle gideceğiz.
- Tamam anne, dur sorayım.
(...)
- Anne tamam. Çıkıyorum ben şimdi. Otobüse binince ararım.
- Tamam yavrum.

Telefon konuşması ile işyerinden çıkmam arasında geçen o 15-20 dakika boyunca oradan oraya koşturdum. Herkese, soranlara, izin istediklerime, rastladıklarıma, selamlaştıklarıma "büyükbabam vefat etmiş de" dedim. Ne olduğunu düşünmedim. Sadece söyledim. Bazılarının yüzüne bakarken boğazım düğümlendi, engel oldum. Dilim döndü, gözlerim yaşardı ama derdimi anlatıp kendimi sonunda dışarı attım.
Salı akşamıydı. Hava kararmıştı. İşyerinin dışındaki o uzun kaldırımda kimse yoktu. Yolda doğru düzgün araba bile yoktu. Aklıma gelen tek şey, ilk defa bu kaldırımdan servise yetişmeye çalışmadan, deli gibi koşturmadan yürüyebileceğimdi. Buz tutmuş, karlı taşların üzerinde yavaş adımlarla ilerledim. Yerler buzdu, etrafım kardı ama hiç üşümedim. Birden durdum yarı yolda sonra. Biletim yoktu ki hemen karşıdan otobüse binebileyim. Durağa gidip, paralı otobüse bindim. 2 lira uzatıp "öğrenci" dedim. Parayı alan amca 2.10 liralık tam bileti kesip uzattı. Elim bozukluklarıma gitti, bir yandan da "üstünü tamamlayayım o zaman" dedim amcaya. O bakmıyordu bile, eksik falan vermiş olmamı umursamıyordu, öğrenci dediğimi de duymamıştı. "Hı noldu?" falan deyince gülümsedim, dediklerimi tekrar ettim. "Ha tamam" dedi, öğrenci bileti kesip, paramın üstünü verdi. Orda dikilip, tutunmuşken ve otobüsün akşam trafiğinde şehrin merkezine girmesini beklerken yaşlı bir amca bindi otobüse. Yutkundum, gözlerime hücum eden yaşlara ne yapacağımı bilemedim. O yaşların neden geldiğini de bilemedim. "Başka bir şey düşün." dedim kendime. Aklımda beliren ilk düşünce, ilk görüntü, Harry Potter ve Azkaban Tutsağı'nda Harry'nin Marge Hala'yı şişirip, uçmasını sağladığı sahneydi. "Marge Hala" döküldü dudaklarımdan ve sakinleştim.

Sonra Kızılay'dan eve giden otobüse bindim ve açıp, birkaç zamandır bitiremediğim kitabı okumaya başladım. Eve varana kadar başımı kitaptan kaldırmadım. Durakta indiğimde bembeyaz bir yola adım attım. Yeniden kar yağmaya başlamıştı ben yoldayken, göz gözü görmüyordu ve ben gene üşümedim. Eve yürüdüm. Boğazıma yine birşeyler oluyordu, "Marge Hala" dedim. Düzeldi.
Eve girdim, annemle havadan bahsettim ve duş aldım. Bavulumu topladım, yemek yedim, abimler geldi ve muhabbet ettik. Kimse ağlamıyordu, kimse kendinden geçmiş değildi. Normaldik, aklımız başımızdaydı ve yola çıktık. Akşamın 9 buçuğuydu.
Araba buz gibiydi. Donmaya başladığımı hissettim. Yol boyunca kar hiç durmadı. Daha büyük ve daha sık yağdı her kilometreyle birlikte. Zincir ikide bir sorun çıkarıyordu, silecekler donup camı kardan arındırmıyordu. Ertesi gün saat 11'e kadar abim her yarım saatte bir arabayı kenara çekip, o karın altında silecekleri buzdan temizledi, zincirleri sıkıştırdı ve her defasında üşüdü, ıslandı. Bu işlem kimi zaman bomboş bir vadi içinde yolun kenarında oldu, kimi zaman da gecenin o vaktinde terk edilmiş gibi olan yıkık bir benzincide. Abim yorgundu, hastaydı. Abim üzgündü. Bense çok üşüdüm, başımı annemin omzuna koydum ama gene de üşüdüm.

Köyün o bildik çamurlu, kıvrımlı yolunu çıktık öğlene doğru. Normalde her yaz 6-7 saatte aldığımız yol, harmanın çamurlu çimenlerine ayak bastığımda 12 saatin üstünde sürmüştü. Harman insanlarla doluydu. Üzgün, şaşkın insanlarla. Deli gibi ağlayan yoktu, kendini yerlere atan yoktu. Üzgün insanlar vardı, ince gözyaşları döken kuzenlerim vardı, dimdik ama yorgun duran halam vardı. İyice yaşlanmış gibi duran babam vardı. Ruhlarını kaybetmiş gibi duran amcalarım vardı. Bir de yamuk duran incir ağacının önüne çekilmiş küçük römorkun üstüne konulmuş tahta bir tabut vardı. Üstü açıktı, örtülerle örtülüydü. Ama küçüktü, inceydi. "Marge Hala" dedim kendi kendime. İmam elinde megafonla konuştu. Teyzeler gelip sarıldı. Babaannem römorkun yanında, plastik bir sandalyede oturuyordu. Hiç sesi çıkmıyordu, ağlamıyordu, sadece gözleri yerde oturuyordu. İnce ince yağmur atmaya başladı. Herşey yemyeşildi yine. Tabutun üstündeki örtü bile.
Marge Hala. Marge Hala. Marge Hala.

(Resimler, salıdan cumartesiye bir büyükbaba cenazesi yaşarken gördüklerimden.)